Er zit wel wat in natuurlijk. Wanneer je het zelfbeschikkingsrecht doortrekt naar de grenzen van ons bestaan, dan kom je erop uit dat ieder mens zelf mag beschikken over de invulling van zijn of haar leven, maar ook over het tijdstip van het einde van het leven.
Er zijn mensen die lijden aan het leven. Voorman Pechtold van D66 vond een lagere leeftijdsgrens bespreekbaar. Ik vraag me dan af waar die leeftijdsgrens getrokken moet worden, maar het lijkt erop dat die leeftijd laag uit kan komen. Betoogd wordt dat zorgvuldigheid in acht wordt genomen. Die zorgvuldigheid wordt dan gegarandeerd door het traject wat doorlopen moet worden voordat de finale pil wordt gegeven.
Formatio Reticularis
Er is in de wetenschap twijfel over wanneer een mens volledig overzicht heeft over de consequenties van handelen. De formatio reticularis, een wormvormig aanhangsel in ons brein, lijkt mede verantwoordelijk te zijn voor het vermogen tot overzicht van de consequenties van handelen. Is dat wormpje volgroeid, dan heb je het. Is dat niet volgroeid, dan heb je het niet. Wanneer is de formatio reticularis dan volgroeid? Nou, daar zijn de meningen over verdeeld. Meestal heeft men het over 24 jaar volgens mij. En dan zijn er nog andere zaken van invloed op het menselijk overzicht over de consequenties van handelen, zoals drugsgebruik, alcoholgebruik en dergelijke. Natuurlijk speelt het IQ mee.
In alle gevallen wordt er vanuit gegaan dat we in een vrij land leven en iedereen gebruik kan maken van het zelfbeschikkingsrecht.
De andere inzichten in de politiek
Tegenover de plannen van D66 staan christelijke partijen. De Christen Unie komt met een plan voor waardig ouder worden. Zij vinden dat oudere mensen die eenzaam zijn of andere problemen hebben, beter ondersteund zouden moeten worden. Dit ook om gedachten over het beeindigen van het leven te verminderen en zelfs als sneeuw voor de zon te laten verdwijnen.
Andere partijen, zoals bijvoorbeeld de SP, wijzen op een gevaar van de wet: ouderen die zich overbodig voelen zouden te vroeg kunnen besluiten om dan maar een einde aan hun leven te maken. Dat kan toch niet de bedoeling zijn van zo’n wet. Extra nadruk hierop komt van een onderzoek, waaruit zou blijken dat een groot deel van de doodswensen van mensen boven de 55 jaar eigenlijk geen echte doodswensen zijn. Deze mensen voelen zich eenzaam of hebben een ander probleem waardoor ze zich niet happy voelen. Het is bobendien niet zo, volgens het onderzoek, dat die doodswensen altijd structueel blijven bij de mensen die dat als wens noemen. Het wisselt, het verandert af en toe. Tricky om de D66 wet door te voeren, lijkt me. Het zou kunnen leiden tot “vergiszelfmoorden”, denk ik.
Zelfbeschikking en destructieve sektes
Maar er is nog een reden om de wet op voltooid leven van D66 met een ernstig kritische blik te benaderen:
Volgens mij houdt de D66 wet over voltooid leven te weinig rekening met de uniekheid van ieder mens en de uniekheid van de situatie waarin mensen zitten. Ik ben voor zelfbeschikking. Maar er zijn ongedachte situaties mogelijk die eigen vrije keuze, zelfbeschikking, afnemen, zonder dat het zichtbaar is voor derden. Ik kan dat weten, want ik ben exitcounselor. Als exitcounselor begeleid ik mensen die slachtoffer zijn van de impact van hersenspoeling of destructieve controletechnieken. Dat zijn bijvoorbeeld slachtoffers van destructieve sektes en slachtoffers van loverboys. Er zijn ook andere situaties mogelijk waarin destructieve controletechnieken een rol spelen. Vaak is het in situaties met destructieve controle voor mensen niet zichtbaar, dat hun zelfbeschikking is afgenomen. Ze zullen denken dat ze nog volledig eigen vrije keuze hebben. Ze denken dat niet alleen, ze zeggen dat ook.
Voor hun omgeving is meestal wel duidelijk dat er iets aan de hand is met die zelfbeschikking. De eerst verschijnselen van het onder invloed zijn van hersenspoeling wordt vaak het eerst opgemerkt door dierbaren van een slachtoffer in de knel van een destructieve sekte of andere destructieve situatie: Ze doen en zeggen dingen die ze normaliter nooit zouden doen of zeggen. Daarnaast lijken ze niet meer op de mens die ze voorheen waren.
Slachtoffers van destructieve controletechnieken beeindigen hun leven weleens, omdat ze zeggen dat zelf zo te willen. De een denkt dan eindelijk thuis te komen, de ander weet zeker dat zijn of haar pad verder kan gaan na de dood en weer een ander gelooft dat hij of zij het leven van anderen binnen de sekte dwarsboomt en dat uit het leven gestapt moet worden om de groep/sekte een kans te geven.
Bekend is het besluit van een sekteleider om eruit te stappen. Destructieve sektes exploderen niet, ze imploderen: Wanneer de leider van de sekte het leven niet ziet zitten omdat de sekte niet verder kan, neemt hij/zij al zijn bezittingen mee. Daartoe behoren zeker de volgelingen van de leider. Denk aan Jones Town of de Zonnetempel bijvoorbeeld.
Zoals gezegd: ik ben voorstander van zelfbeschikking, maar een wet zoals die door D66 ingevoerd moet worden, mist de bescherming van mensen die in werkelijkheid niet gebruik kunnen maken van hun zelfbeschikkingsrecht. Daar moet oog voor zijn in zo’n wet.
Ik ben dus niet tegen zelfbeschikking. Ik weet vooral te goed dat het mogelijk is dat iemand geen gebruik kan maken van het zelfbeschikkingsrecht, terwijl dat probleem dan voor niemand zichtbaar is of hard te maken is.
Zo vormt de D66 wet over voltooid leven een groot gevaar voor slachtoffers van destructieve controletechnieken.
Ik vind het mijn plicht als
exitcounselor, om nadrukkelijk te wijzen op dat gevaar.
Tel: 0655168867